JAARBOEK LANDSCHAPSARCHITECTUUR EN STEDENBOUW 2022

Het decembernummer van Blauwe Kamer is een speciale uitgave. Het bevat het Jaarboek Landschapsarchitectuur en Stedenbouw in Nederland, een onafhankelijke en kritische reflectie op het werk van Nederlandse landschapsarchitecten en stedenbouwkundigen.

De 19 projecten in deze editie zijn gekozen door een selectiecommissie, bestaande uit voorzitter Esther Agricola, stedenbouwkundige Edzo Bindels, landschapsarchitect Berdie Olthof, stedenbouwkundige Mike Emmerik en landschapsarchitect Jana Crepon. De selectie is in algemene zin gebaseerd op 1. originaliteit en vernieuwing (‘brengt het project de vakgebieden verder?’); 2. betekenis en relevantie in het licht van actuele opgaven en tendensen; 3. vakmanschap en voorbeeldigheid.

Tegen de achtergrond van deze criteria legt elke selectiecommissie eigen accenten. Zo nam de commissie zich voor om vooral projecten te kiezen die ‘ontwerpplezier’ uitstralen en die aantonen waartoe stedenbouw en landschapsarchitectuur in staat zijn (zowel in de concrete inrichting van plekken als de aanpak van complexe transities). Het is immers een mooie tijd voor ruimtelijk ontwerpers, met veel kansen om aan maatschappelijke projecten te werken. Er is behoefte om verschillende opgaven met elkaar te verknopen en juist ontwerpers zijn door hun verbeeldingskracht in staat om samenhangende concepten op tafel te leggen. Daarvan zien we in de projecten genoeg terug: van sculpturale bruggen tot strakke geometrisch grondvormen tot het landschap als “spons”.

In deze jaarboekeditie veel aandacht voor wat de commissie de 'eeuw van de biologie' noemt, en waarbij in ons denken en handelen natuurlijke systemen en processen centraal staan en ontwerpprincipes gestoeld zijn op circulaire, symbiotische, temporele en natuurinclusieve wetmatigheden. Ook had de selectiecommissie oog voor het belang van pionierswerk en experiment, de noodzaak van ontwerpend onderzoek en de staat van de stedenbouw.

EN VERDER IN DIT NUMMER

Interview met minister Hugo de Jonge

We kennen hem als een man die graag snel beslissingen neemt. Maar als minister voor Volks- huisvesting en Ruimtelijke Ordening kreeg Hugo de Jonge een departement dat over decennia of zelfs eeuwen gaat. ‘Je moet ver vooruitkijken om in alle rust keuzes te maken.’

Bloemlezing: de toekomst van het landelijk gebied

We horen het steeds vaker: de complexe vraagstukken rondom natuur en landbouw vragen om een zogenoemde ‘ruilverkaveling 2.0’. Het gaat immers allang niet meer om de stikstofcrisis alleen, maar ook om de aanpak van dreigende watertekorten, vervuiling, bodemdaling, en alternatieve vormen van agrarisch landgebruik. En om het leefbaar houden van dorpen, de impact van de energietransitie en klimaatverandering, en het tegengaan van biodiversiteitsverlies. Vriend en vijand zijn het erover eens: voor die complete herinrichting van onze buitengebieden is ontwerpkracht hard nodig. Daarom vroegen we acht vakgenoten om hun persoonlijke kijk. Hoe ziet volgens hen een duurzaam en aangenaam platteland er straks uit?

Mini-feature: Ontwerpen aan Luxemburg

Luxemburg wil in 2050 een netto koolstofuitstoot van nul hebben en vroeg tien ontwerpteams om toekomstperspectieven. Het ‘rekenen en tekenen’ aan allerlei maatregelen leverde radicale ideeën op. En een aanpak die ook in Nederland niet zou misstaan.

Mini-feature: Ruimte zat in de stad

Aan de woningbouwopgave voldoen zonder buiten de stadsgrenzen te bouwen. Het kan makkelijk, zegt architect Reimar von Meding van KAW. ‘Een groot deel van de bestaande stad is aan vernieuwing toe. Dat biedt voldoende ruimte om op een duurzame manier in de woningbehoefte te voorzien.’

Beeldverhaal: wandelende bomen in Leeuwarden

De ultieme uiting van de door de selectiecommissie genoemde ‘eeuw van de biologie’ was dit jaar het kunstproject Bosk van landschapsarchitect Bruno Doedens. Maandenlang ‘wandelden’ tientallen bomen in Leeuwarden van plein naar plein. Fotograaf Marieke Kijk in de Vegte ging enkele zomerse dagen naar de Friese hoofdstad om vast te leggen welke invloed het tijdelijke bos had op het stedelijk leven.

U bestelt hier de tijdschrift editie.

Voor de boekhandelseditie van het jaarboek (met stofomslag) klik hier.